206. Kodeksowy model zarządzania gminną przestrzenią

W artykule Planowanie przestrzenne - o potrzebie i kierunkach zmian opublikowanym w 2012 r. pisałem:

(…) Jak się wydaje, realizowana od wielu lat formuła budowania nowego systemu prawa gospodarki przestrzennej – tworzenie koncepcji na poziomie resortowym, bez rzeczywistego udziału specjalistów w zakresie gospodarki przestrzennej, a następnie jej upublicznienie i poddawanie konsultacjom specjalistów oraz zaniechanie rzeczywistej dyskusji publicznej – wyczerpała się.

Prac nad nowymi regulacjami nie ułatwia, w wymiarze merytorycznym, złożoność problematyki zagospodarowania przestrzennego i wynikająca stąd rozległość regulacji obejmujących tę problematykę oraz wielość podmiotów zainteresowanych kształtowaniem określonego modelu planowania przestrzennego, posiadających różne, nierzadko skrajnie przeciwstawne interesy i oczekiwania.

 Dodatkową, zasadniczą, trudność w stworzeniu modelu planowania przestrzennego, który nie tylko zrównywałby gminy w zakresie nakładanych na nie obowiązków w dziedzinie planowania przestrzennego, ale także uwzględniał rzeczywiste możliwości samorządów (m.in. organizacyjne, kadrowe i finansowe), oraz ich olbrzymie zróżnicowanie (z jednej strony typowo wiejskie, kilkutysięczne gminy, a na przeciwległym biegunie kilkusettysięczne miasta), tworzy ustawowe przypisanie im roli gospodarza terenu.

W tym stanie rzeczy nie budzi wątpliwości, że niezwykle trudnym zadaniem jest wypracowanie rozwiązań prawnych, które jednocześnie:

• czyniłyby zadość wymogom konstytucyjnym, w szczególności dotyczącym należytej legislacji, realizacji i ochrony interesu jednostki oraz decyzyjnej i finansowej autonomii organów samorządu terytorialnego,
• przyczyniałyby się do skutecznej ochrony uzasadnionego i precyzyjnie zdefiniowanego interesu publicznego,
• byłyby zgodne z międzynarodowymi i unijnymi zobowiązaniami Rzeczypospolitej Polskiej,
• zawierałyby uregulowania uwzględniające wszystkie istotne postulaty zgłaszane przez zainteresowane środowiska,
• odzwierciedlałyby aktualny stan wiedzy oraz uwzględniały wiodące osiągnięcia teoretyczne w zakresie planowania przestrzennego i gospodarki przestrzennej.(…)

W Polsce, według stanu na 1 stycznia 2013 r., mamy 2479 gmin – 1571 gmin wiejskich, 602 gminy miejsko-wiejskie oraz 306 gmin miejskich (w tym 66 gmin będących jednocześnie miastami na prawach powiatu).

Nie trzeba mieć przenikliwości i umiejętności przedwojennego jasnowidza Stefana Ossowieckiego aby przewidzieć, że „implementacja” 813 kodeksowych tez do polskiej rzeczywistości „gminnej”  skutkować będzie 2479 „modelami” zarządzania gminną przestrzenią.

Odnoszę nieodparte wrażenie, że koncepcja KKPB  jest realna przy potencjale jednostek administracyjnych wielkości obecnych samorządów ale...raczej powiatowych.

Nie bardzo wyobrażam sobie funkcjonowanie  takiego „kodeksowego modelu zarządzania przestrzenią” w większości polskich gmin, szczególnie tych wiejskich i wiejsko-miejskich liczących od kilkuset do kilku tysięcy mieszkańców.

A może to tylko problem (braku) mojej wyobraźni?